Miss Universe (Miss Wszechświata)

Historia konkursu

Miss Universe sięga aż do 1920 r. kiedy to po raz pierwszy zorganizowano w Galveston w stanie Teksas w USA Rewię Dziewczyny w Kostiumie Kąpielowym (the Annual Bathing Girl Revue). Od 1926 r. do rywalizacji zaczęły przystępować panny z innych krajów, co doprowadziło do zmiany nazwy na Międzynarodowe Widowisko Piękna (International Pageant of Pulchritude), a zwyciężczyni otrzymywała już tytuł Miss Universe. Tak więc pierwszą jego posiadaczką stała się Catherine Moylan z Dallas w Teksasie. W pierwszej edycji do rywalizacji stanęło 37 konkurentek z USA oraz zaledwie 2 z innych krajów. Jednak z każdym rokiem te proporcje ulegały zmianie. Pierwszą miss spoza USA była reprezentantka Austrii Lisl Goldarbeiter, która wygrała w 1929 r. W tym układzie Miss Universe wybierano do 1931 r. Zaprzestano organizowania konkursu bowiem nastąpił Wielki Kryzys Światowy oraz ze względu na protesty Kościoła Katolickiego i pewnych wpływowych osób.

Konkurs wybierający Miss Universe reaktywowano w 1952 r., a jego finał odbył się w Long Beach w stanie Kalifornia w USA. Wzięło w nim udział 30 kandydatek, wśród nich, poza międzynarodowymi pięknościami, Miss Alaski, USA oraz Hawajów. Tytuł najpiękniejszej otrzymała Miss Finlandii Armi Helena Kuusela. Stało się tak bowiem laureatka Miss America odmówiła występowania w kostiumach kąpielowych sponsora konkursu. Zatem powołano wówczas dwa nowe konkursy, Miss USA i reaktywowany i już w pełni międzynarodowy Miss Universe. Orientacyjną porą odbywania się konkursu był trzeci kwartał  każdego roku. Było tak aż do edycji konkursu w 1987 r., kiedy to termin rozgrywania finałów przeniesiono na maj każdego roku. Zaledwie kilka lat odbywał się też na przełomie sierpnia i września. Jednak problemy organizacyjne sprawiły, że edycja na rok 2012 odbyła się w połowie grudnia 2012r. Doszło nawet do niespotykanej dotychczas sytuacji, że w latach 2014 oraz 2016 zgrupowania i gale finałowe zrealizowano dopiero w roku następnym czyli konkurs Miss Universe 2014 odbył się w styczniu 2015 r. zaś Miss Universe 2016 w styczniu 2017 r. Planowano powrót do historycznego terminu konkursu czyli na maj danego roku, jednak wiązałoby się to ze skracaniem czasu panowania miss o kilka miesięcy. Poza tym kosztowność organizacji konkursu oraz ilość nowych konkurujących na rynku z Miss Universe sprawiły, że ilość krajów chętnych do bycia gospodarzem dramatycznie się skurczyła. Pozostawiono zatem planowanie gal finałowych na końcówkę roku danej edycji.

 Rok 1958 przyniósł udział w konkursie najpiękniejszej Polki. Alicja Bobrowska Miss Polonia 1957 znalazła się wśród 36 konkurentek do tytułu Miss Universe 1958 i zajęła piąte miejsce. Rok później wzięła udział Zuzanna Cembrowska Miss Polonia 1958 awansując do Top 15 konkursu Miss Universe 1959. Po niej nastąpiła wieloletnia przerwa w udziale Polek w tej rywalizacji. Od 1960 r. konkurs został przeniesiony do Miami Beach w stanie Floryda w USA. Nastąpił wtedy rozłam pomiędzy organizatorami. Powstały dzięki temu dwa konkurujące ze sobą wybory miss. Od 1962 r. w trakcie finałów Miss Universe odbywał się mini konkurs na najlepszy kostium narodowy, który jako pierwszy wygrała reprezentantka Anglii. Po dekadzie finałów goszczących w Miami Beach w USA, konkurs wyruszył w świat. Finał Miss Universe 1972 odbył się w Dorado w Puerto Rico. Od tego momentu kolejne edycje konkursu wędrują organizowane w różnych krajach świata, co w założeniu ma podnieść atrakcyjność wizualną i medialną imprezy. Europa także gościła finały Miss Universe, które odbyły się w: Grecji – 1973 r., na Cyprze -2000 r. i w Izraelu w 2021 r.

Jest jednak jedna kwestia, której nie spotyka się nigdzie indziej. Otóż gale finałowe od lat odbywają się w porze dnia dostosowanej do czasu amerykańskiego. Skutkiem czego jeśli gospodarzem był np. Wietnam, to początek finału wyznaczono na porę nocną czasu wietnamskiego. Prawdopodobnie jest to podyktowane oczekiwaniami sponsorów, dla których rynek amerykański, tak północnej jak i południowej jest najbardziej atrakcyjny i chcą prezentować konkurs w tzw prime time czasu USA.

W 1990 r. na ręce polskiego organizatora Miss Polonia złożono ofertę zorganizowania konkursu Miss Universe 1993 w Polsce. Bardzo poważnie to potraktowano. Plany były ambitne. Jednak ostatecznie do organizacji konkursu w Europie Wschodniej nie doszło, zaś odbył się on wówczas w Meksyku.

 Od 1996r. właścicielem konkursu stał się amerykański multimiliarder Donald Trump. Jego debiut jako organizatora Miss Universe od razu wywołał kontrowersje. Postanowił bowiem publicznie zmusić panującą wówczas Miss Universe 1996 Alicie Machado z Wenezueli do … odchudzenia się pod groźbą detronizacji. Miss w obecności paparazzich musiała zaprezentować się w klubie fitness jako aktywnie ćwicząca nad sylwetką.
W 2002 r. doszło do detronizacji panującej wówczas miss. Jej bohaterką była Rosjanka Oksana Fedorova Miss Universe 2002, która oddała koronę w proteście wobec bałaganu w  funkcjonowaniu Miss Universe Organization. Zarzucała organizatorom brak stabilności w grafiku zadań, chaos, zbyt późne informowanie o planowanych wyjazdach. Ale najważniejszym problemem okazał się upokarzający zdaniem miss występ w amerykańskiej telewizji w programie na żywo. Uznała za niedopuszczalne pozwalanie na takie traktowanie gościa, a wobec braku reakcji organizatora konkursu odesłała paczkę z wiadomością o rezygnacji oraz oddała insygnia panującej miss.  Jej obowiązki wówczas przejęła I Wicemiss Justine Pasek czyli Panamka z polskimi korzeniami rodzinnymi.

Zaś w latach 2008 i 2009 doszło do ewenementu, gdyż konkurs wygrywały rok po roku reprezentantki Wenezueli.
Do elementów humorystycznych można zaliczyć upadki podczas prezentacji na scenie reprezentantek USA w latach 2007 i 2008. Ciekawie wyglądała również koronacja Miss Universe 1993 kiedy to korona okazała się tak wielka, że nowo udekorowana miss wyglądała jakby jej nałożono wiadro na głowę i musiała koronę podtrzymywać by nie spadła. Wesoło też było podczas koronacji w roku 2009 kiedy to doszło do pierwszej w historii tego konkursu  „zmiany warty” dwóch miss pochodzących z tego samego kraju. Radość z tego faktu dla samych miss była tak wielka, że korona pofrunęła jak pocisk na scenę zamiast znaleźć się na głowie nowej właścicielki.

Ledwie Donald Trump nominalny właściciel konkursów Miss Universe, Miss USA i Miss Teen USA został w czerwcu 2015 roku oficjalnym kandydatem partii republikańskiej w wyborach na Prezydenta USA, a już „nabroił” słowami, że zrobi porządek z Meksykanami, którzy są sprawcami gwałtów, zabójstw i narkomanii. Stacja TV Univision mająca od tego roku patronat nad konkursami Trumpa wycofała się z dopiero co podpisanej umowy, wyrażając oburzenie i stanęła po stronie ludności latynoskiej. Z bycia jurorem Miss USA 2015 wycofała się także Portorykanka Zuleyka Rivera Miss Universe 2006. Ze współpracy z Miss Universe wycofała się stacja TV NBC. Oficjalną rezygnację z udziału w tym konkursie przekazał organizator krajowy z Meksyku, Miss Kostaryki, Miss Gwatemali oraz firma zajmująca się jako partner konkursu Miss Universe stylizacjami uczestniczek.  Edycja konkursu Miss Universe 2016 planowana była w jednym z krajów Ameryki Południowej, a dokładnie w Kolumbii. Ale Kolumbia wobec afery z poniżeniem Meksykanów wycofała swa ofertę bycia gospodarzem Miss Universe 2016.

Wobec takiej sytuacji 14 września 2015r. Donald Trump dokonał finalizacji sprzedaży konkursów Miss Universe, Miss USA, Miss Teen USA konsorcjum WME/IMG (William Morris Endeavor), którego główna siedziba znajduje się w Beverly Hills w USA, zajmującemu się organizacją imprez sportowych, rozrywkowych i medialnych na całym świecie. Tymczasem nowy właściciel postanowił ratować brakujący rocznik konkursu na rok 2015 i w bardzo krótkim czasie czyli w 3 miesiące od zmiany właściciela doszło do jego realizacji w grudniu 2015r. Jednak debiut organizatorski wypadł tak, że emocje rozpaliły opinię publiczną do czerwoności po raz kolejny. Oto bowiem na scenie podczas finału ogłoszono koronację reprezentantki Kolumbii. Dziewczyna po dekoracji kończąc tradycyjną paradę została zatrzymana, zaś prowadzący galę z zakłopotaną miną oświadczył, że … doszło do pomyłki i korona należy się reprezentantce Filipin. Polały się łzy wściekłości, wstydu i radości. Skandal jednak okazał się doskonałą pożywką promocyjną konkursu do mediów.

Rok później po raz pierwszy od wielu lat koronę Miss Universe otrzymała Europejka. Poprzedni raz miało to miejsce w 1990 kiedy to konkurs wygrała reprezentantka Norwegii. Jednak ci, którzy liczyli na przełom w docenianiu Europejek na tym konkursie szybko musieli się z tym marzeniem pożegnać. Kolejne lata pokazały, że będzie „po staremu”. Tradycyjnie dla nich szczytem możliwości pozostało jedynie szerokie Top konkursu. Mało tego, konkursu zaczęto kojarzyć z wygranymi tylko dwóch krajów, Rep.Poł. Afryki, która to wygrała w latach 2017 i 2019 oraz Filipin z wygranymi w latach 2015 i 2018. Oczywiście te kraje także doceniano w pozostałych rocznikach bardzo wysoko.

W roku 2020, tak trudnym dla wszystkich organizatorów konkursów miss na świecie, z powodu sytuacji z COVID 19, konkurs Miss Universe nie został zrealizowany. Ale to nie znaczy, że się pojawiła luka w rocznikach. Oto bowiem ku zaskoczeniu wielu, zrealizowano zaległą edycję w maju 2021r. Tym bardziej było to osobliwe, że wybrana królowa panować formalnie miała zaledwie 6 miesięcy. Tego jeszcze w historii Miss Universe nie było. Następna edycja odbyła się w grudniu 2021 r. okazała się nie mniej ciekawa. Całość zrealizowano w Izraelu. Ale już gala finałowa była w specjalnie na tę okazję ustawionym … namiocie na placu między halami portowymi. Uczestniczki przetestowano pod kątem nosicielstwa COVID19.   

Rok 2022 przyniósł zaskakującą zmianę właściciela konkursu Miss Universe. W październiku 2022 r. została nią miliarderka z Tajlandii czyli Anne Jakapong Jakrajutatip. Co ciekawe jest to osoba transpłciowa. Zmiana właściciela przyniosła kolejne pewnie nawet szokujące zmiany. Zmiana korony była chyba najzwyklejszą z nich. Postanowiono że laureatki tak jak dotychczas otrzymają do dyspozycji m.in. opiekę kosmetycznych salonów oraz kreatorów mody, apartament w Nowym Jorku. Niezależnie stworzona ma być dedykowana linia marki Miss Universe dotycząca kosmetyków, hotel, restauracja, spa, szkoła miss oraz napojów. Zadeklarowano skończenie z faworyzowaniem krajów. Nie da się ukryć, że od lat głównym zarzutem było coroczne awansowanie do Top 5 reprezentantek ścisłego kręgu krajów latynoamerykańskich oraz Filipin. Europa i Afryka były tam epizodami. Ale najbardziej zadziwiającą zmianą ma być dopuszczenie do rywalizacji wszystkich kobiet, bez względu na to czy ma męża, dzieci, jest osobą transpłciową. Jedyne ograniczenie to wiek do 27 lat. I tu jest problem. Bowiem z zasady Miss to nie jest określenie tytularne, ale anglojęzyczne określenie panny jako stanu cywilnego. Tymczasem postanowiono w imię ideologii feministycznej złamać tę zasadę i na konkurs miss zaprosić też kobiety zamężne. Zaprzeczanie logice. Sam konkurs zyskał też kolejnych dyrektorów. Dodatkowe emocje tych zmian przyniesie fakt, że największy współczesny konkurent konkursu Miss Universe to Miss Grand International stworzony w 2013 r. przez Nawata Itsaragrisila z Tajlandii. Więc Tajlandia stała się domem dwóch wojujących ze sobą konkursów. Jest to o tyle zabawne, że hasłem wizerunkowym konkursu Miss Grand International jest „Stop the war”.

Chyba kolejnym szokiem stało się zmienienie zasad naboru organizatorów krajowych. Oto bowiem od edycji na rok 2024 organizatorzy danego kraju będą musieli na każdą edycję Miss Universe składać oferty finansowo – promocyjne. Co to oznacza? Że organizator krajowy nie będzie już przypisany do licencji honorowo. Kto da więcej i zyska aprobatę organizatora Miss Universe ten w danym roku zyska prawo wyboru i delegowania reprezentantki kraju.  Efekt tego był taki, że już w 2023 r. wielu długoletnich organizatorów krajowych zrezygnowało z pracy na rzecz wyboru i delegowania na ten konkurs. Co by tu jeszcze dorzucić? Otóż od roku 2023 delegatka danego kraju musi być promowana jako Miss Universe danego kraju czyli np. Miss Universe Poland. Taki tytuł ma otrzymywać i takim być promowana w mediach lub na Internecie. Zatem nie wystarczy już zyskać tytuł np. Miss kraju. Należy przyznać delegatce od razu tytuł Miss Universe kraju i tak dziewczynę przedstawiać publicznie.  Jeszcze przed finałem roku 2023 w Salwadorze donoszono o problemach finansowych koncernu, który przejął w październiku 2022r. konkurs. Okazuje się że owe wieści są prawdziwe. We wrześniu 2023 r. Sąd w Tajlandii przygotowywał sprawę upadłości wobec JKN Global Group. 9 listopada 2023 do sądu upadłościowego wpłynął wniosek o możliwość dokonania planu naprawczego i został on przyjęty. 16 listopada 2023 doszło do skandalu, bowiem nie zaproszono dyrektorów koncernu na tzw Radę Biznesową na której miano głosować nad przyjęciem planu naprawczego. 21 listopada 2023 r. podano nowy termin takiego głosowania. Wobec tych perturbacji współwłaścicielem Miss Universe Org. został Raul Rocha Cantu z Meksyku. Tym samym ogłoszono, że kolejna edycja Miss Universe zaplanowana została  w Meksyku, a data finału na 28 września 2024r.   

Rekordzistkami w zdobytych tytułach Miss Universe są reprezentantki: USA – 9 krotnie (1954, 1956, 1960, 1967, 1980, 1995, 1997, 2012, 2022), Wenezuela - 7 krotnie (1979, 1981, 1986, 1996, 2008, 2009, 2013), Puerto Rico – 5 krotnie (1970, 1985, 1993, 2001, 2006).
Sukcesy Polek:
Polki nie są doceniane na tym konkursie. Na wiele lat udziałów w nim na konto Polski wpisują się:
Alicja Bobrowska (Miss Polonia 1957) tytuł IV Wicemiss Universe 1958
Zuzanna Cembrowska (Miss Polonia 1958) awans do półfinałowego Top 15  `59
Brygida Bziukiewicz (Wicemiss Polonia 1986) III Wicemiss Universe 1986
Joanna Gapińska (Miss Polonia 1988) III Wicemiss Universe 1989
Marcelina Zawadzka (Miss Polonia 2011) awans do półfinałowego Top 16 `12
Magdalena Swat (I Wicemiss Polonia 2017) awans do półfinałowego Top 20 `18

Ciekawostką może być fakt, że w 1989 roku uroczystego powitania widzów na gali finałowej dokonały wybrane kandydatki. Były to: Miss Meksyku, Miss St.Vincent i Grenadów oraz Miss Polonia 1988 czyli Joanna Gapińska.

W 1984r. polska reprezentantka została powitana na zgrupowaniu nie tylko przez komitet organizatorów, ale także przez komitet protestujących przeciw jej udziałowi w konkursie. Uznawano bowiem za skandal, iż reprezentantka komunistycznego kraju zza żelaznej kurtyny staje do rywalizacji.

Udział w konkursie Miss Universe 1958 Alicji Bobrowskiej nie był jak to się powszechnie uważa nagrodą z okazji zdobycia tytułu Miss Polonia 1957. Zaproszenie otrzymała dzięki zaangażowaniu amerykańskiej polonii oraz operatywności wielu życzliwych jej osób.

Reprezentantka Polski na rok 2023

Angelika Jurkowianiec Miss Polski 2023

Gala finałowa Miss Universe 2023
Konkurs Miss Universe 2023 odbył się od 3 listopada do 19 listopada  2023 r. w Salwadorze.  Finał konkursu Miss Universe 2023 odbył się 18 listopada 2023 r. w San Salwador . Obowiązki miss przekazała Miss Universe 2022 R`Boney Gabriel z USA .

Top 20  Nikaragua, Hiszpania, Puerto Rico, Namibia, Wenezuela, Indie, Tajlandia, Chile, Jamajka, USA, Nepal, Peru, Kamerun,Kolumbia, Pakistan, Australia, Filipiny, Portugalia, Rep.Poł.Afryki, Salwador, 
Top 10 Puerto rico, Tajlandia, Peru, Kolumbia Nikaragua, Filipiny, Salwador, Wenezuela, Australia, Hiszpania
Top 5 Australia, Puerto Rico, Nikaragua, Tajlandia, Kolumbia
Top 3 Australia, Nikaragua, Tajlandia 

Miss Universe 2023  Sheynnis Palacios z Nikaragui
I Wicemiss   Tajlandia
II Wicemiss Australia